Rối loạn ám ảnh – cưỡng chế (Obsessive Compulsive Disorder)
Rối loạn ám ảnh – cưỡng chế là một rối loạn phổ biến, mạn tính, kéo dài, trong đó người mắc có những sự lặp đi lặp lại, mất kiểm soát trong suy nghĩ ( suy nghĩ ám ảnh) và/hoặc trong hành vi (hành vi cưỡng chế), khiến cho bệnh nhân cảm thấy như có sự thôi thúc cần phải thực hiện hành vi đó một cách lặp đi lặp lại.
Người mắc rối loạn ám ảnh – cưỡng chế có thể có các triệu chứng của ám ảnh, của cưỡng chế hoặc cả hai. Gây ảnh hưởng đến các mặt của đời sống cá nhân như công việc, học hành, quan hệ xã hội.
Ám ảnh:
Là sự lặp đi lặp lại của suy nghĩ, những thôi thúc, những hình ảnh trong đầu của bệnh nhân, từ đó gây ra sự lo lắng. Những nội dung ám ảnh hay gặp là:
-
Sợ bị nhiễm bẩn, sợ bị lây bệnh: Bệnh nhân luôn sợ tay mình chưa được sạch, sợ các vận dụng chạm vào cơ thể mình có thể đem vi khuẩn vào cơ thể mình…
-
Các suy nghĩ ám ảnh về những nội dung mà bệnh nhân hoàn toàn không mong muốn xuất hiện trong đầu mình: suy nghĩ về tình dục, về tôn giáo, về sự tự gây thương tích. Ví dụ những hình ảnh về tình dục xuất hiện trong đầu quá thường xuyên, hoặc sợ mình làm việc gì đó sai trái trong tôn giáo của mình, hoặc luôn có những thôi thúc tự làm đau mình, đi ra ngoài đường như có gì thôi thúc mình đâm đầu vào oto đang chạy, hoặc nhìn thấy dao là như có gì đó thôi thúc mình cầm lên tự đâm vào người mình, bệnh nhân rất sợ những suy nghĩ đó của mình, sợ một ngày nào đó không kiểm soát được sẽ tự gây hại cho bản thân thật, nên tránh không dám ra đường, không dám đến gần nơi để dao…
-
Suy nghĩ ám ảnh về việc tấn công người khác hoặc làm đau bản thân: có trường hợp bệnh nhân cảm thấy như có thôi thúc mình phải đánh ai đó
-
Suy nghĩ ám ảnh về sự hoàn hảo: luôn đòi hỏi mọi thứ phải thật hoàn chỉnh, thật đối xứng, ngăn nắp
Cưỡng chế
Là những hành vi lặp đi lặp lại của bệnh nhân để phản ứng lại trước các suy nghĩ ám ảnh, thường gồm:
-
Rửa tay, lau dọn quá mức
-
Sắp xếp mọi thứ theo một trình tự nghiêm ngặt
-
Kiểm tra nhiều lần, ví dụ kiểm tra xem đã khóa vòi nước, khóa cửa, khóa bình ga hay chưa
-
Đếm cưỡng chế: ví dụ hễ bước vào phòng là bệnh nhân phải đếm xem có bao nhiều ghế, đi cầu thang phải đếm xem cầu thang bao nhiêu bậc…
Trên đây là những ví dụ về các triệu chứng của rối loạn ám ảnh cưỡng chế có thể giúp các bạn tự nhận ra vấn đề mình đang gặp phải, nếu thấy mình có những triệu chứng trên, các bạn nên đến khám và điều trị tại bác sĩ chuyên khoa tâm thần.
Leave a comment